Funderen onder hypnose

Afgelopen zaterdagochtend stond ik in een leeg kantoorgebouw voor mijn laptop en praatte tegen een wildvreemde, aan de andere kant van het scherm. “Kijk naar je hand. Hij voelt heel licht. Hij wil omhoog. Je hand gaat hoger. En hoger. Het is net een ballonnetje, hij stijgt helemaal op. Laat hem maar gaan, toe maar. Je doet het heel erg goed”. En de hand, die ging ook echt omhoog.

Ik had me in april, de periode van het thuisscholen, ingeschreven voor allerhande cursussen om de verveling te verdrijven. Zangles, tekenen, een abonnement op Masterclass. En ik was het alweer bijna vergeten, maar dus ook een cursus hypnose-in-een-dag. Die nieuwsgierigheid naar het paranormale en bijzondere krachten heb ik overgehouden aan mijn kindertijd: als zevenjarige zat ik net als Mathilda van Roald Dahl te oefenen op telekinese. Want waarom zou dat propje papier niet kunnen bewegen, als ik dat gewoon wilde? Als ik het me zo levendig kon voorstellen, het echt voor me zag? Zou dan de werkelijkheid niet gewoon volgen?

Het papiertje heeft nooit bewogen, want blazen telt niet. Maar het idee dat er meer mogelijk was tussen hemel en aarde heeft me nooit helemaal losgelaten. Misschien zit het wel allemaal in onze geest, het blijft een aantrekkelijk idee dat we maar een fractie van ons potentieel aan gedachtekracht benutten en dat je daar dus beter in kunt worden. Daarom lees ik graag boeken als Think Like Sherlock Holmes: de superspeurder zou vele subtiele signalen opvangen die wij gewone stervelingen wegfilteren. Omdat we opgesloten zitten in vaste patronen en automatische programma’s, een hardnekkige hypnose van handelingen, taken, oordelen. We rijden zonder het te weten naar onze bestemming en schrikken dan één straat voor aankomst wakker: waar waren we al die tijd, zijn we door rood gereden, ligt er straks een boete op de mat?

Zonder echt erbij te zijn autorijden. Zonder echt erbij te zijn leven. En ja, Mathilda en Sherlock Holmes zijn fictieve personages. Maar er zijn genoeg ware verhalen over geheugentraining en het bouwen van mentale pakhuizen en paleizen. Over de helende kracht van visualisatie bij het verwerken van trauma’s.

Ik wilde dus meer leren over hypnose. Om meer te durven doen met mijn onderbewustzijn, waar ik voorzichtige stapjes in afdaal als ik schrijf. Via associatie en een bijna automatische manier van schrijven komen er herinneringen uit een ver verleden boven, kiezen personages voor acties die ik zelf nog niet had zien aankomen. Schrijvers en dichters als Dickens, Yeats en Keats waren er door gefascineerd, net zoals de surrealisten.

Jung vergelijkt het onder- of onbewuste met een oceaan die zich onder het eiland van ons bewustzijn uitstrekt. Een oceaan die we allemaal delen. En daarin zwemt van alles rond – angsten, driften, schaamte en obsessies. Verdrongen wensen en ontelbare herinneringen. De hele dag is ons brein aan het filteren, simpelweg om niet gek te worden van alle indrukken en keuzemomenten. ’s Nachts worden die indrukken in dromen herbeleefd en opgeruimd. En na een goede nacht slaap voelt je hoofd ook weer fris, aan kant. Soms wordt je dan wakker met een oplossing voor het probleem waar je de vorige dag mee worstelde. Cadeautje, van ‘the guy in the basement’, zoals Stephen King zijn muze noemt. De zwijgzame man in de kelder.

De cursus wordt gegeven door ‘hypnosekoning’ Edwin Selij. Een man met vochtig ogend haar, een glimmende blouse en een brede lach. Hij heeft niet de meest typische hypnotiseursstem: niet laag en slepend maar vrij hoog en snel, met een sappig Noord-Hollands accent. Selij doet zijn seminar met een flipover, in een decor van kamerplanten en decoratieve pallets met boeddhabeelden erop. Hij eindigt zijn woordenstroom met zinnetjes als ‘dat is echt lachen man’. Die luchtigheid blijkt een onderdeel van zijn tactiek om mensen over te halen om de automatische piloot uit te zetten en iets nieuws te proberen: dit is gewoon een lollig experimentje, je hebt niets te verliezen. Probeer het gewoon, speel het spel even mee.

En dat is het interessante aan de hele middag: we doen samen alsof, maar fantasie wordt daardoor een krachtig wapen. Het lijkt een beetje op wat je met schrijven probeert te doen, het is het pure verzinnen wat kinderen moeiteloos kunnen: jij bent een agent en ik ben een dief die een gouden kroon wil stelen. En jij staat me om de hoek op te wachten. Suspension of disbelief, de wereld nieuw maken door spel. We oefenen via Zoom op elkaar en gaan in en uit hypnose, laten handen ballonnetjes worden, armen opstijgen. Is het magie? Nee, want we gaan mee in de suggestie. Maar door ontspanning en een soort kinderlijke moed ga je zonder oordelen mee in het spel. En daardoor kun je veel meer dan in een rationele wereld van nut en noodzaak. Wat als?

Selij was jarenlang bouwvakker. Hij begint zijn seminar met de constatering dat zijn werk als hypnotiseur niet heel veel anders is dan zijn vorige baan, waarin hij huizen voorzag van een nieuwe fundering. Als je opgroeit moet je jezelf steeds aanpassen, aan eisen van je ouders, van school, van vriendjes. Eisen waar je niet zelf voor hebt gekozen en die misschien helemaal niet bij je passen. Je maakt fouten, leeft je leven. Oud zeer en controlemechanismen worden opgeborgen onder de vloer. Selij zegt dat je met hypnose aan de slag kunt gaan met de bagger en de puin van het verleden. Zodat je een stevige nieuwe fundering kunt aanleggen, voor een nieuw leven dat wel bij je past. Dat je bewust kiest, door de wensen van je onderbewustzijn mee te laten doen.

Aan het einde van de workshop mochten we allemaal gaan zitten voor ons beeldscherm, voor een geleide reis. Je kent het misschien wel van mediteren: stel jezelf een plek voor, waar je je helemaal veilig en ontspannen voelt. Ik heb een klein strandje waar ik altijd heen ga. Het klotsen van het water, de warmte van de zon en af en toe een meeuw geven me dan een instant relaxt gevoel. We mochten ons voorstellen dat er ergens dichtbij een doorgang was, naar een andere ruimte, een andere wereld. Een fijne plek, waar we deze middag een voorwerp mochten gaan ophalen. Een cadeautje van het onderbewustzijn. Ik kende dit proces al en wist waar ik naartoe zou gaan: in de witte duinen zie ik een konijnenhol, daar kruip ik in als Alice in Wonderland en dan vind ik een mooie pen, of misschien wel een ganzenveer. Want ik wil zo graag die roman afschrijven. Een magische pen zou me daar wel bij kunnen helpen.

Ik loop door het warme zand en ga door het konijnenhol. En tot mijn verbazing kom ik in een compleet andere ruimte terecht. Een buitenaards landschap van witte hellingen onder een pikzwarte sterrenhemel. Het lijkt een beetje op een level uit Super Mario drie, waar je naar beneden kunt glijden over kolossale ijshellingen. In deze stille wereld ligt iets matzwarts op mij te wachten. Overduidelijk, alsof er een schijnwerper op staat. Ik loop er naar toe en pak het op: het is een pantser, een harnas. Een harnas als van een samoerai, opgebouwd uit ronde segmenten. Lichtgewicht maar oersterk, met in het matte zwart van het metaal heel subtiel de glans van sterren. En ik sta paf. Ik had toch net die pen bedacht. Ik had al iets verzonnen. Maar dat was mijn bewuste brein, die zo graag wil regelen, controleren. Eenmaal door het konijnenhol was er iets heel anders. En kreeg ik dus ook iets anders.

De cursus was klaar, iedereen zwaaide wat beduusd naar het scherm. Ik fietste betoverd naar huis. Ook omdat ik de eindoproep voor de vervolgcursus weerstaan had – gelukkig zaten daar geen al te dwingende suggesties aan verbonden. Maar vraag het me over een paar weken nog eens, misschien wil ik me dan wel laten omscholen tot hypnotherapeut.

Een paar dagen later had ik een onverwachtse woordenwisseling met een kennis. Waar ik me normaal in een hoekje zou laten kletsen richting passiviteit en schuldbesef stond ik nu recht. Zette geen stap achteruit. Weerkaatste kalm zijn argumenten en problemen: die mocht hij gewoon bij zich houden, ze waren niet van mij. Ik hoefde nu niet meer te peinzen waar dat harnas voor nodig was. Bedankt, samoeraihulpje in de kelder.


Maria Timiaan werkt aan haar debuutroman BRAK. En tikt korte verhalen, essays, erotica en toneelstukken. Liefst een beetje maf en macaber. Met de groetjes uit Middelburg.
Af en toe een verhaal in je mailbox? Schrijf je dan hier in.

[kofi]